Fatih DUMAN
   
  İnsan Kaynakları Yönetimi
  Amaçlar ve Hedefler
 

 

Amaçlar:

Misyon, vizyon ve değerlerin tanımı yapıldıktan sonra sıra, daha net olan amaçların belirlenmesine gelir. Amaçlar, organizasyonun misyonunu gerçekleştirilmesi için konan zamanla sınırlı ölçülebilir hedeflerdir. Bu hedefler tanımlanan stratejiler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.

Amaç, bir işletmenin gelecekte ulaşmayı düşündüğü durumu ifade eder. Amaçlar strateji oluşumuna temel teşkil eder. Strateji ve misyon amaçların gerçekleştirilmesinde bir araç konumundadır.  Amaçlar, işletmelerin erişmeye çalıştığı uzun dönemli genel sonuçlar olarak tanımlanabilir.
İşletmede amaçların oluşturulması üst yönetiminin görevidir. Genel Müdür ve Yönetim Kurulu işletmenin hangi amaçları gerçekleştirmek için faaliyette bulunacağına karar verirler. Bu aşamada, tüm işletmelerin bir amacı gerçekleştirmek için kuruldukları gibi çalışanların da bir amacı olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle toplam kalite yönetiminin başarılı olabilmesi için işletmenin amaçları oluşturulurken, işletmede çalışan ve işletmeyle ilişkisi olan herkesin amaçları arasında bir dengenin kurulmasına özen gösterilmelidir.

 Hedefler:

Hedefler ise amaçlara erişmek için gerekli olan kısa dönemli aşama durumlarını oluşturur.. Ayrıca hedefler daha açık ve ölçülebilir özellik taşır. ( Eren, s.8.) Amaçlar soyut olabilir fakat kesinlikle hedeflerin somut ve rakamsal olması gerekmektedir.
 Hedefler kurumun uzun dönemdeki yönelimini ve başarmak istediklerini belirlemektedir. Kurumlar değerlerle anlayış ve kavrayışlarını, misyonu ile bağlılıklarını, hedeflerle bağlılığın yönünü ortaya koymaktadır. Dolayısıyla hedefler misyon ve değerlerden doğmaktadır. Hedeflerin diğer bir özelliği de strateji ve yaklaşımlara dönüşebilecek niteliğe sahip olmasıdır.
 Bu kapsamda hedefler, vizyonun hayata geçirilmesi için, değerler ve misyonda ifadesini bulan arzuyu, bugünkü strateji ve yaklaşımlarla ilişkilendirmektedir.
 Hedefler çalışanlara ve diğer paydaşlara değişimi yakalatmalı, basit, etkili, kapsamlı, net ve çok yönlü olmalı, çalışanları bir konuya yoğunlaştırmalıdır. Bu anlamda hedefler, kurumun değerlerine ve misyonuna odaklaşmalı, sabit niceliksel amaç içermemeli, vizyonun daha açık ifadesini oluşturmalıdır.
 Hedeflerin gerçekleştirilmesi tarafların sahiplenme ve bağlılığına bağlıdır. Bağlılığın garantisi katılım olduğundan, hedef belirleme sorumluluğu öncelikle liderlik grubuyla paylaşılmalı, sonra diğer çalışanlar ve paydaşlarla birlikte tartışılmalıdır.
  

Hedefler, “şirket neyi başarmaya kararlıdır?” sorusunu cevaplar ve uzun dönemde şirketin yönünü tayin eder. Hedefler misyon ve değerlerden doğmalı ve bunlar üzerinde gelişmelidir. Drucker, bir şirketin amacının ve misyonunun hedeflere dönüştürülmesi gerektiğini ifade etmektedir. Aksi takdirde, bunlar hiçbir zaman ulaşılamayacak iyi düşünceler olarak kalacaktır. Drucker hedefler konusunda şunları söylemektedir:

 

 

·      İş kolu ne ise ondan türetilmelidir.

 

·      Soyutlamalar değildirler.

 

·      Özgür hedeflere ve özgür belirlemelere dönüştürülebilir nitelikte olmalıdırlar.

 

·        Kaynakların ve çabaların mümkün bir derişimini yakalamalıdırlar.

 

·     Tek yerine, çok yönlü olmalıdırlar. Bir işi yönetmek, çeşitli ihtiyaçları ve hedefleri belirlemektir.

 

·        Şirketin ayakta durmasının bağlı olduğu tüm alanlarda bunlara ihtiyaç vardır.

 

 

 

 Hedeflerin Önceliği:


Hedeflerin önceliği, hala üzerinde durulması gereken bir konudur. Liderler hedefleri için bir öncelik sistemi ortaya koymazlarsa, yönetimlerindeki çalışanlar bunu yapmayacaktır. Hedeflerin daima öncelik sırasına konması gerekmez. Bazı şirketler hedeflerinin önem bakımından eşit veya dengelenmiş olduğunu söyleyebilirler. Ancak hedefler, çeşitli birleşenlere sunulduklarında etkili bir mantığın kurulabilmesine olanak tanıyacak biçimde sıralanmalıdırlar. İnsanlar o sayede hedefleri anlayabilir ve kendi aralarındaki ilişkilerine bağlı kalabilirler.
Şirketin hedef ve amaçlarının desteklenmesi:

Şirketin misyonu, her bir yönetim kademesinin katkılarıyla ulaşılacak hedef ve amaçlarla desteklenmelidir. Tüm yöneticiler bu amaçlara ulaşmak için kendi amaçlarını belirlemelidirler. Örnek olarak İnternational Minerals and Chemical Corporation ‘ı düşünelim: Bu firmanın faaliyetlerinden bir tanesi de gübre üretimidir. Bu üretim bölümü misyonunu “gübre üretmek” şeklinde ifade etmek yerine müşteri isteklerini de dikkate alarak “tarımsal verimliliği arttırmak” diye ifade etmiştir. Bu ifade bir dizi amacı da- iş amaçları(business objectives), pazarlama amaçları(marekting objectives), pazarlama stratejileri(marketing strategies)-beraberinde getirir. Buna göre tarımsal verimliliği arttırmak için daha yüksek verimliliğe sahip olan yeni gübreler araştırılmalıdır. Bu araştırmayı yapabilmek için karın arttırılması ve bu kardan araştırmaya pay ayrılması gerekir. Buna göre iş amaçlarını yeni gübreleri araştırmak ve karı arttırmak oluşturur. Şirket karının arttırılması ya satış hacmini arttırarak yada maliyetleri azaltarak gerçekleştirilir. Maliyetler, işlem sırasında meydana gelen israfları ortadan kaldırmak için geliştirilen maliyet azaltma yöntemleriyle azaltılabilir. Satış hacminin arttırılması ise ürünün pazar payını arttırarak yada yeni ürünlerle yeni pazarlara girerek sağlanabilir. Bunlar da şirketin pazarlama amaçlarını oluşturur. Şirketin saydığımız bu pazarlama amaçlarına ulaşması için pazarlama stratejisi geliştirmesi gerekir. Şirket ürünün Pazar payını yükseltmek için promosyonlar düzenleyebilir, böylece ürünün tüketiciler tarafından fark edilmesini sağlar. Firma yeni pazarlara girmek için indirimli fiyatlar uygulayabilir, yeni ürünlerle daha fazla tüketici grubuna hitap edeceği için satış hacmini arttırabilir. Böylece şirketin amaçları birçok spesifik amaçlara dönüştürülmüş olur. Öte yandan amaçlar spesifik,somut ve zamana bağlı olmalıdır.”Amacımız Pazar payımızı yükseltmektir” ifadesinin yerine “amacımız Pazar payımızı 2.yılın sonunda %15 daha arttırmaktır” ifadesi daha etkilidir.
 1969’da Ay’a ayak basan ilk Apollo astronotları daha sonra depresyona girdiler. Çünkü uğruna emek verecekleri yeni hedefleri yoktu. Başka bir değişle kavuştuğunuz ürün-konumun, başarının üzerine yan gelip yatmak tehlikelidir. Mutlaka peşine düşeceğiniz bir hedef olmalıdır. Böylece, olacakları (hedeflerinizin gerçekleşmesini) önförmenin ve bir amacı gerçekleştirmenin zevkini yaşayabilirsiniz.
 
Amaç ve hedefler, faaliyetler için birer rehberdir; yönetici ve çalışanları aydınlatır, yol gösterir ve sıkıntıları azaltır. Kısacası işletmenin tüm enerjisini faaliyetler üzerinde yoğunlaştırmasına neden olur. Aynı zamanda, bir başarı standardıdır. Çünkü bunlar, neyin yapılması gerektiğini belirttiği için yöneticiler tarafından başarı değerlendirmede etkin bir araç olarak kullanılırlar. Eğer işletmede her hiyerarşik mevki, hatta en alt kademedeki memurlar için bile genel olarak amaç ve hedefler belirlenmişse değerlendirme daha kolay olmakta ve kaliteden sapmalar daha kolay tespit edilmektedir. Değerler ise; işletmenin güvenli olarak yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi için çalışanları tutarlı davranışlar göstermeye zorlayan kuralların tümüdür. Bunları; değişimi yönetmek, yönlendirmek ve hızla cevaplamak, çalışanların yetenek ve bilgilerini sürekli geliştirmek, standartlara ve yasalara, mevzuata ve gizlilik ilkelerine bağlılık, müşteri ve süreç odaklı yapı ve anlayış, insan kaynağına değer vermek, takım çalışması, yenilikçilik, yaratıcılık, verimlilik, esneklik ve hız olarak sayabiliriz.
 
 
Değerler, İlkeler, İnançlar:

Daha önce de değinildiği gibi stratejinin oluştutrulması ve yerleşmesinde  şirket kültürü çok önemlidir.
 Kurum değerleri, faaliyet ve kararlarda sınırları belirleyen kriterleri oluşturmaktadır. Bu haliyle değerler; vizyonun temeli, kurumun ayırt edicilik ilkeleri, çalışanların duygularını geliştiren ve özen gösterilen amaçlardır. Değerler yol gösterici olarak çalışanları; kurumun düzeni, güvenliği ve gelişimine uygun davranışlara teşvik etmektedir.
 Çalışanların kurumu kavradığının başlıca göstergesi olan değerler, kurum kültürünün de temelini oluşturmaktadır. Kurum değerlerinin paylaşılması, çalışanların hedefleriyle uyumunun sağlanması gereklidir. Dolayısıyla kurum değerlerinin diğer bir işlevi de hedeflere yönlendirmek ve bir konuya odaklanmış kurum sinerjisini oluşturmaktır.
 Kurum değerlerinin belirlenmesinde:
 

ü   Temel inançlarımız nedir?

 

ü   Ahlakî kurallarımız nedir?

 

ü   Davranış kurallarımız nedir?

 

ü   Özen gösterdiğimiz amaçlar nedir?

 

ü   İdeallerimiz nedir?

 

ü   Aldığımız kararların doğru veya yanlış olduğuna nasıl karar veririz?

 

ü   Yaptığımız davranışların doğru veya yanlış olduğuna nasıl karar veririz? Hangi kıstasları esas alırız?

 

sorularının cevapları aranmalıdır.

 Kurum değerleri:

       ·      Niceliksel olmaktan çok nitelikseldir.
 

·      Açık ve özlü biçimde ifade edilmelidir.

 

·      Anlamlı, sürekli ve ulaşılabilir olmalıdır.

 

Kurum değerlerinin belirlenmesi için öncelikle bugünkü durum ortaya çıkarılmalıdır. Bunun için beyin fırtınası tekniği kullanılarak, çalışanların görüş ve düşünceleri öncelikle alınmalı, çevrenin, yasaların, müşteri ve diğer paydaşların beklentileri doğrultusunda, gelecek hayaline bağlı olarak geliştirilmelidir.

 Sahiplenmeyi ve bağlılığı sağlamlaştırmanın en iyi yolunun katılım olduğu dikkate alınarak, kurumun değerleri çalışanlar, müşteriler ve diğer paydaşlarla paylaşılmalıdır.
 

Şirket bir kuruma, yani kendi içinde bir topluma dönüştükçe bir değer ve inançlar kümesi gereklilik halini alır. Değerler, mantıksal olarak gerçekte, misyon ve hedeflerden önce gelir.

  

Mükemmel Şirketler Hangi Değerlere Sahiptir?: 
Peters and Waterman, In Search of Excellence’da kesitini sundukları şirketlerde hakim olan inançların özgül içeriğinin sadece birkaç temel değerden ibaret olan, sınırlı bir alanı olduğunu ortaya koymaktadırlar. Bunlar söyle sıralanabilir:

  

·        En iyi olmaya dair inanç

 

·        Yönetim ayrıntılarının, işi gereği gibi yapmanın ineliklerinin önemine olan inanç

 

İnsanların bireyler olarak önemlerine olan inanç

 

·        Kurumun birçok üyesinin yenilikçi olması gerektiğinde, sonuçta meydana gelebilecek başarısızlığa gönüllü olarak katlanmaya olduğu kadar iananmak.

 

·        İletişimi artırmada taklifsizliğin önemine olan inanç

        ·        Ekonomik büyüme ve karların önemini açık bir biçimde kabul etme ve buna inanmak

 Değişimin hızının giderek arttığı bir dünyada, temel değerler piyasada yol gösterici bir kaynak işlevi görmektedir.

 Değerlere Açıklık Kazandırmak: 

Şirket değerlerine açıklık kazandırmak, bir şirketin hayatınında önemli bir konudur. Şirket değerlerinin açık bir tanımını, çoğu zaaman, şirketin varlığını devam ettirbilmesinin sorgulandığı şirketin zor günler geçirdiği bir dönemin ürünüdür. kriz bir şirketi temellerine döndürme eğilimindedir.
 

  

Phillips Petroleum:

Phillips şirketi 80’li yıllarda iki büyük ele geçirme girişimine maruz kalmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda büyük kayıplar yaşanmıştır. Ayrıca yapılan toplantılar sonucunda Phillips’in şu değerleri ve inanışları oldu:

 

 

·        Birbirine saygılı davranma

 

·        Her çalışana eşit fırsat tanıma

 

·        Güvenli bir çalışma ortamı sağlama

        ·        Birbirine ahlaklı ve sorumlu bir biçimde davranma

 

·        Açık ve dürüst iletişim

 

·        Bireysel yaratıcılığı ve yenilikleri destekleme

        ·        Müşterilere üstün kalitede ürün ve hizmet sunma

        ·        Çevreyi koruma
 

·        Çalışılan her yerde yaşam kalitesine katkıda bulunmak

 Son madde, gerçekten yüksek düzeyde bir sahiplenme anlamına gelmektedir.

Değerler, başlıca itici bir güç ya da harekete geçirici etkenlerdir ve kar da bunun ödülüdür. Değerler, kar amaçlı olmayan kurumlar için de benzer bir konumdadır. Burada kar, çok kabaca , kaynakların dikkatli yönetimi ile ilişkilendirilebilir.
 
 
 
 

 

 

 

 

 
  Bugün 35 ziyaretçi (50 klik) kişi burdaydı! Fatih DUMAN  
 
Fatih DUMAN Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol